سلسله‌ی نوربخشیه به او منتهی می‌شود قاضی در شرح حال او گفته: غوث المتأخرین و سید العارفین سید محمد نور بخش. مولد پدرش در قطیف و مولد جدّش در لحصا و مولد سید محمد در قایق بوده در سنه‌ی ۷۹۵ ق و هفتاد و سه سال عمر کرده و در سنه ی۸۶۹ ق در ولایت نفیس از دار دنیا رفته که از قرای شهریار است. و سید محمد نوربخش مرید خواجه احمد خلانی بود و او مرید سید علی همدانی بود و خواجه اسحاق به موجب خوابی که دیده بود سید محمد را به لقب نوربخش ملقب گردانید و به دست خود، خرقه به او پوشانید و بر مسند ارشاد نشانید و امور خانقاه و جمیع سالکان را به او تفویض کرد. و این مثل را بر ملا گفت که «ما آرد بیختیم و آردبیز آویختیم» و گفت هر که را داعیه‌ی سلوک است به خدمت میر سید محمد نوربخش رجوع نماید که اگر چه به ظاهر مرید ماست و لکن در باطن پیر ماست. پس جمعی از مریدان خواجه اسحاق با او بیعت کردند و نوربخش این آیه را تلاوت کرد (إِنَّ الَّذینَ یُبایِعُونَکَ إِنَّما یُبایِعُونَ اللَّهَ یَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَیْدیهِمْ فَمَنْ نَکَثَ فَإِنَّما یَنْکُثُ عَلى‏ نَفْسِهِ وَ مَنْ أَوْفى‏ بِما عاهَدَ عَلَیْهُ اللَّهَ فَسَیُؤْتیهِ أَجْراً عَظیماً) پس این عبارت بگفت که «سر ببازیم و رو نگردانیم» و نیز این شعر بگفت:

غلام آن چنان عشقم که از وی بوی خون آید *** معاذالله که این سودا مرا از سر برون آید

پس از خانقاه بیرون آمدند و مریدان گفتند که ما بیعت کردیم، شما چه می‌کنید؟ سایرین گفتند: ما هم بیعت می‌کنیم. پس همه‌ی مریدان خواجه اسحاق بیعت کردند مگر سید عبدالله مشهدی و چون امر بیعت انجام گرفت عزم خروج کردند. نوربخش گفت: حالا استعداد این کار چنان که باید و شاید نیست و با پادشاهی مثل شاهرخ که بر ایران و توران و هند و عرب و عجم مسلط است بی‌استعداد تمام، مقاومت نمی‌توان نمود. او را گفتند: اکنون وقت است و وقت را نباید از دست داد و خروج انبیا را باید متذکر شد.
بالجمله در جمعه چهاردهم سنه‌ی ۸۲۶ ق به کوه تیزی که از قلعه‌های بلاد خلان است رفتند و خلق را دعوت کردند و خلقی بر ایشان جمع آمدند. چون خبر بسید عبدالله مشهدی رسید گفت: درویشان مرتد شدند و بیعت به دست او باطل است. پس حاکم آن دیار که از جانب شاهرخ حکومت داشت از قصه مطلع گردید. لشکر بر سر ایشان کشید. نوربخش و یاران او را گرفته مقید نمودند و به جانب هرات فرستادند و این قصه را به شاهرخ نوشتند. فرمان قتل ایشان را فرستاد و به توسط بعضی نوربخش را مقید نموده به هرات آوردند و بقیه را قبل از دخول به هرات به دیار عدم فرستادند و نوربخش را هیجده روز در حصار مقید نمودند و بعد از آن او را با قیدی که داشت به شیراز فرستادند و از آن جا او را به بهبهان که از نواحی بلاد خوزستان است آوردند. پس والی شیراز ابراهیم سلطان فرمان داد که بند از پای او بردارند و او را رها کنند به هرجا که می‌خواهد برود.
چون او را رها کردند از بهبهان به شوشتر آمد و از آن جا داخل بصره گردید. پس به حلّه آمد و مردم را به سوی خود دعوت نمود و از آنجا به بغداد آمد. پس از آن به جانب کردستان متوجه گردید و خلق بسیار با او بیعت کردند و مدتی سکّه به نام او زدند و خطبه به نام او خواندند. پس از آن جا به گیلان آمد و باز از آن جا به کردستان معاودت نمود و در این وقت، میرزا شاهرخ در آذربایجان بود. چون خبر وصول نوربخش به کردستان به سمع شاهرخ رسید به امرای آن حدود نوشت که هر جا نوربخش و تابعان او را دریابید به جانب اردوی میرزا شاهرخ مقیدا! روانه سازید. پس امرا به حکم سلطان، نوربخش را گرفتند بند در گردن او‌ انداختند و به جانب اردوی میرزا شاهرخ روان کردند.
چون به مجلس میر درآمد با او عتاب بسیار کرد و تهدید بسیار نمود و فرمان به حبس او داد. نوربخش از حبس فرار کرده سه شبانه روز در کوه‌های پر برف به سر برد. عاقبت به خلخال آمد. والی خلخال نوربخش را گرفته به اردوی شاهرخ فرستاد. چون به نزد شاهرخ رسید فرمان داد تا او را در چاهی حبس کردند.
پس پنجاه روز در آن چاه بود. بعد از آن بیرون آوردند مقیداً به هرات فرستادند. چون به هرات رسید، شاهرخ او را طلبید و گفت: البته روز جمعه باید بر منبر برآیی و از خلافت تبرا جویی تا جان به سلامت بری. چون روز جمعه رسید، نوربخش با همان قید که او را مقید کرده بودند بر منبر بر آمد و گفت: از این فقیــر سخنــی می‌گویند و اگر گفتیم و اگر نگفتیم (رَبَّنا ظَلَمْنا أَنْفُسَنا وَ إِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنا وَ تَرْحَمْنا لَنَکُونَنَّ مِنَ الْخاسِرین‏) و فاتحه خواند و از منبر به زیر آمد و در سنه‌ی ۸۴۰ ق بند از پای او برداشتند و او را به تبریز بردند تا والی تبریز او را به روم فرستد و لکن به جانب روم نرفت و به ایران مراجعت کرده و در ولایت هرات از دنیا رفت.
حقیر گوید: قاضی با آن همه احتیاط که در شرح حال نوربخش به کار برده و تکفیر معاصرین نوربخش ـ که او را تکفیر کردند ـ ساقط کرده و دعوی نیابت و خلافت و امامت او را ذکر نکرده، مع ذلک از عبارت او واضح است که نوربخش مردم را به بیعت خود دعوت می‌کرد از این جهت این همه از سلطان عصر خود کشید و خلقی را به کشتن داد. ندانم به کدام قانون خود را نائب و خلیفه می‌دانست. بالجمله حتماً قانون نوربخش غیر قانون شیعه‌ی اثناعشری بوده!
اینهمه از پیش خود نگویم بلکه علامه مجلسی در کتاب «عین الحیاه» در لمعه‌ی دهم در بیان ذکر خدا و یاد حضرت احدیت کردن می‌فرماید: جمعی هستند که اگر قبایح اعمال ایشان و اعتقادات آن‌ها را ذکر کنیم مناسب مقام نیست مثل سید محمد نوربخش که دعوی کرد که من مهدی صاحب الزمانم و گفت: اتفاق اهل دین بر این است که هرگاه کسی دعوی مهدویت بنماید، شکی در کفر و ارتداد او نیست. پس خرقه و تاجی که به این چنین کسی منتهی بشود مثل این است که به شیطان منتهی شده باشد و حضرات نوربخشیه از سرچشمه‌ی شیطان، اکتساب افاضات می‌نمایند.

(کشف الاشتباه در کجروی اصحاب خانقاه، شیخ ذبیح الله محلاتی)

عمل در منهاج فردوسیان

این کتاب، تفصیلی بر یک قاعده از قواعد نظری منهاج فردوسیان است. قاعده‌ای که می‌گوید: «در منهاج فردوسیان اعتقاد دارند؛ «عمل کردن» به قوانین منهاج، رکن اصلی پیشرفت است». (عملگرایی)
مطالعه‌ی این اثر برای کسانی نافع است که نقش کلیدی عمل در رسیدن به کمال و سعادت را انکار دارند یا اطمینان قلبی لازم را کسب نکرده‌اند.
خلاصه‌ی این کتاب و نتیجه‌ای که باید از مطالعه‌اش حاصل گردد این است که گفتن، شنیدن، نوشتن، آموختن و آموزش دادن قوانین، خوب و لازم است ولی به هیچ وجه، کافی نیست و گام اساسی در رسیدن به کمال حقیقی و سعادت ابدی محسوب نمی‌شود.

مقدمه:
قواعد نظری و قوانین عملی منهاج فردوسیان، برگرفته از تصریحات آیات قرآن کریم و روایات معتبر شیعه از اهل بیت طاهرین (علیهم‌السلام) است. این روایات، از منابع معتبر حدیث شیعه، برگرفته شده است. یکی از این منابع، عبارت است از:

کفایه الأثر فی النَّص علی الأئمه الاثنی عشر (علیهم‌السلام)

این کتاب، نوشته‌ی ابوالقاسم علی بن محمد بن علی خزاز قمی رازی از چهره‏های دانشمند و از راویان مشهور و معتبر و از علما و فقهای بزرگ شیعه در نیمه‌ی دوم قرن چهارم هجری است. مؤلف در این کتاب به جمع‌آوری روایات معتبر از شخصیت‌های مشهور صحابه از حضرت رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) و همچنین روایات فراوانی از استادان منهاج فردوسیان (علیهم‌السلام) در باره‌ی تعداد استادان منهاج فردوسیان (علیهم‌السلام) و نام آن‌ها پرداخته است.
این کتاب از معتبرترین کتاب‌های روایی شیعه به شمار می‏آید و از زمان نگارش تا حال، پیوسته مورد توجه علما و بزرگان شیعه قرار داشته است. این کتاب یکی از منابع مهم مجموعه‏های روایی شیعه مانند بحار الانوار است. علامه مجلسی در باره‌ی این کتاب می‏نویسد: «کتاب الکفایه کتاب شریف لم یؤلف مثله فی الإمامه، و هذا الکتاب و مؤلفه مذکوران فی إجازه العلامه و غیرها، و تألیفه أدل دلیل علی فضله و ثقته و دیانته»

سلام علیکم و رحمه الله
۱ ـ چندی است که می‌خواهم نوافل را بخوانم اما متاسفانه وقتی برای نماز جماعت حاضر می‌شویم، ما بین دو نماز وقت کافی برای خواندن نوافل وجود ندارد. به طور مثال عرض می‌کنم: ما بین دو نماز ظهر و عصر به دلیل اینکه در جماعات شیعه به صورت جمع می‌خوانند فاصله کمی برای خواندن نافله عصر وجود دارد . یا مثلا بین نماز مغرب و عشا اصلا وقت نمی‌شود که نمازهای نافله مغرب را خواند. (همراه با تعقیبات) کمی حقیر را در این مورد راهنمایی بفرمایید.
۲ ـ آیا می‌شود مثلا نافله نماز ظهر را بعد از نماز ظهر خواند؟
۳ ـ بنده نماز قضا زیاد دارم (مخصوصاً نماز صبح)، به خواندن نمازهای قضا اهتمام ویژه داشته باشم یا نوافل؟
(دوست دارم نمازهای قضا را بخوانم اما وقتی عظمت و جایگاه و احادیثی که در رابطه با نمازهای مستحبی و وقتی که دیگر برای آن به دست نمی آورم را به یاد می‌آورم، خواندن نماز های مستحبی را رجحان میدهم و به خواندن نماز مستحبی حریص می‌شوم)
۴ ـ از طرفی یک سوال دیگر برای بنده پیش آمد؛ شما فرموده بودید د ر بخش تشیع نانوشته که: در منهاج فردوسیان در فاصله نماز مغرب تا عشاء نخست نافله نماز مغرب و اگر وقت باشد نماز رسیدن به فردوس اعلی را می‌خوانند.
این نمازی که ما را به فردوس اعلی می‌رساند کدام است؟ لطفاً کمی توضیح فرمایید.
۵ ـ یک سوال دیگر: وقت نماز نافله ظهر از کی دقیقاً شروع می‌شود و حدوداً چند دقیقه است؟
باز هم از اینکه با صرف وقت و با فراغ بال سوالات و مطالب بندگان گم کرده راهی چون حقیر را پاسخ می‌دهید ممنونم و از حضرت حق مسئلت دارم که اجر جزیلی را به شما عنایت فرماید.
اگر در کلام این بنده گنهکار مطلبی دیدید که دور از ادب بود، عفو بفرمایید.

******************

باسمه تعالی

سلام علیکم
جواب ۱: می‌توانید نافله‌ها را بعد از نماز و اگر فرصت و فراغت ندارید،‌ در مسیر رفتن به منزل یا محل کار، بجا آورید. همچنین می‌توانید در فرصت‌هایی که به دست می‌آورید، به جای مشغول شدن به سرگرمی‌های اهل دنیا، مانند تلویزیون و اینترنت، نافله‌های قضای خود را بخوانید.
جواب ۲: در صورتی که نماز واجب از اول وقت می‌افتد یا فرصت ندارید، می‌توانید نافله‌های نماز ظهر را بعد از نماز ظهر بخوانید.
جواب ۳: اگر در حالی که نماز قضا بر عهده دارید، خدای تعالی را ملاقات کنید، توبیخ و عذاب خواهید شد در حالی که برای نخواندن نافله، توبیخ و عذاب نیست بلکه از برخی درجات، محروم خواهید بود. پس اول نمازهای قضای خود را با کیفیت خوب، بجا آورید و سپس، نافله بخوانید. البته برخی از علما معتقدند خواندن نماز قضا در وقت نماز شب، از نماز شب کفایت می‌کند. با این حساب، اگر نمازهای قضای خود را در وقت نماز شب یا در روز، مقارن با نماز ادا بخوانید، امید است ثواب نافله هم برایتان داشته باشد.
همچنین توجه داشته باشید که اعمال مستحب، هیچگاه نمی‌توانند به جایگاه و عظمت اعمال واجب برسند. حقیقتی که معمولاً در جامعه‌ی ما، بر عکس آن را معتقدند و گمان می‌کنند که انجام مستحب، ارزش بیشتری نسبت به انجام واجب دارد.
جواب ۴: برای آشنا شدن با این نماز، بنگرید به «قوانین عملی منهاج فردوسیان»، نسخه‌ی دوم، قانون ۱۸۱۴.
جواب ۵: وقت نافله‌ی ظهر از اول اذان ظهر است تا اندکی بعد از اذان که نهایتاً ده دقیقه بعد از دخول وقت است. از این حدود که گذشت، نخست نماز واجب را بخوانید و سپس نافله را قضا کنید.

موفق باشید
حاج فردوسی